Soms vind ik het echt leuk om eens met een gezegde te spelen, omdat we ze uitspreken zonder erover na te denken en om dat ze een vaak een inzicht geven in iemands mensbeeld. De uitdrukking controle is beter, werd me vaak door een collega in een van mijn vorige banen voorgelegd. Zelf ben ik meer van mensen verantwoordelijkheid geven en aansturen op output.
Het grappige is dat deze collega één van een tweeling is, en dat zij bij uitstek de draak staken met hun leidinggevende(n). Zo werkten beide broers bij de politie en toen hun baas aangaf hen toch echt wel uit elkaar te kunnen houden, werd hij natuurlijk getest. Hij faalde, dat spreekt voor zich.
Wanneer hij het over deze uitdrukking controle is beter had, trok hij er ook altijd een bepaald gezicht bij, en gezien het politie verhaal wat hij erbij vertelde, geloof ik niet dat hij overtuigd was van de waarde van de uitdrukking.
Controle is vooral ook een machtsmiddel. Ik heb de positie om te kijken wat je doet, dat te beoordelen en je daaropaan te spreken. Controle gaat niet uit van het goede van de mens en heeft een basis in wantrouwen en achterdocht. De Maya’s kende het principe al van controle, hoge tempels die akoestisch zorgde dat je alles beneden letterlijk kon verstaan. Controle is dus oud.
Waarom is het dan nog zo populair?
Het is vooral populair bij diegene wiens positie ervan afhangt. Stel je voor dat leiders oude stijl niet meer nodig zijn, en hun inkomen overrated (te hoog gewaardeerd) is? Stel dat onderling overleg binnen duidelijk overeengekomen kaders en zelfsturing beter werkt?
Dat laatste zou niet alleen betekenen dat we in een democratie leven, maar ook in een democratie werken, het zou veel kosten schelen. Is controle noodzakelijk en hoeveel?
Net als bij zaaien en oogsten, is democratisch samenleven niet gemakkelijk en zo maar in te voeren. We zijn immers geleerd om te luisteren en onderdanig te zijn. Aan ouders, aan leraren, en aan bazen, die het allemaal goed met ons voor hebben. Maar waarom eigenlijk? Dat vroeg Seth van der Meer zich af en hij startte een Lumiar school. Je kunt over hem lezen in het boek van Incitamentum over Jobcarving.
