In de paradox van de keuze van Barry Schwartz is zijn stelling, geen keuze is niet goed, maar te veel keuze maakt ziek. Het is een interessante man, die beschrijft hoe we bezwijken onder de keuze opties en hoe moeilijk het is voor jongeren om hier hun weg in te vinden. Een van de voorbeelden die hij gebruikt is pensioenvoorzieningen.
Zo gebruikt hij, je kunt dit ook bij TedTalks zien op YouTube, het voorbeeld van een bedrijf wat mensen de mogelijkheid geeft uit veel verschillende pensioenregelingen te kiezen. Bij het maken van de keuze legt de werkgever een substantieel bedrag in, maar dan moet je wel een keuze maken. Mensen stellen door de hoeveelheid opties de keuze uit, en uit, en uiteindelijk kiezen ze niet, en lopen zij de werkgeversbijdrage mis.
In Nederland is er geen keuze, of zijn er een paar keuzeopties binnen een bestaand frame. Dat is eigenlijk ook niet goed, geeft Schwartz aan en verwijst naar het voormalige Oostblok, want mensen hebben behoefte aan regelruimte. Maar, zegt hij ook, je moet wel in staat zijn de keuze te maken. Zo geeft hij aan dat als de dokter je een keuze optie voorlegt (in een benarde positie, want je bent ziek) en geen voorkeur uit wil spreken, je als leek een medische vraag moet beantwoorden waarvoor je de tools niet hebt, omdat het gewoon je vak niet is.
Pensioenen, zo blijkt, ondanks de vergelijking met de diamantjes (door TPRA, Volkskrant 25 juli 2017), zijn ook een ingewikkelde materie. Het is mij nooit helemaal duidelijk of het bewust ingewikkeld wordt gemaakt, en er net zo’n zeepbel aankomt als bij de hypotheken, of dat het echt niet meer in gewone mensen termen uit te leggen valt?
Feit is, dat we niet reageren op belangrijk nieuws over pensioenen, en dat bijna niemand echt goed weet hoe haar uitgesteld loon eruitziet. Wat krijg je, welke risico’s loop je? Het gaat al helemaal niet over; hoe zou je het graag willen? Maar dat komt later wel, toch?
