Gender is een begrip wat zich niet goed laat vertalen, omdat het een relatief nieuw begrip is vanuit de Engelse taal, vanuit de feministische wetenschap, een term die vanuit neutraliteit vertrekt. Het gaat over sekse en het gaat over identiteit.
Wat maakt je tot een man of een vrouw, de X- en Y-chromosomen, de voortplantingsorganen, wel/niet een baarmoeder hebben, de hormoonhuishouding? Het lijkt een simpele vraag met een simpel antwoord, maar zo simpel is het niet.
Er zijn fenomenen die we als mannelijk en als vrouwelijk definiëren, waarvan maar de vraag is of ze heel objectief biologisch zo zijn vastgesteld, of dat we ze zo noemen omdat ze passen in een mannelijke of vrouwelijk identiteit zoals wij die kennen in onze cultuur?
Wanneer een man heel emotioneel wordt en het betreft verdriet, dan is hij een watje. Toch heeft een man dezelfde traanklieren als de vrouw. Wanneer een vrouw emotioneel wordt en het betreft boosheid, dan noemen we haar hysterisch. Waarom eigenlijk?
Een man heeft gemiddeld meer testosteron, het mannelijke geslachtshormoon, dan een vrouw, maar zij heeft het ook. Vrouwen hebben meer oestrogeen, steroïdhormonen, die vaak de vrouwelijke hormonen worden genoemd, maar hij heeft ze ook.
Er zijn ook intersekse, vroeger hermafrodiet genoemd, die beide geslachtkenmerken hebben. Dit werd in het verleden als een afwijking gezien en men vindt nog steeds vaak dat er een keuze moet worden gemaakt tussen het ene geslacht of het andere. In de natuur komt zowel bij planten als bij dieren tweeslachtigheid voor, dus het is eigenlijk een natuurlijk verschijnsel. Net zoals homoseksualiteit ook een natuurlijk verschijnsel is.
Welke waarde we aan verschijnselen geven, dat geeft onze bias weer. Bias vindt meer zijn origine in de cultuur en maatschappij waarin je opgroeit en leeft, en de waarden die daarin ‘algemeen’ geaccepteerd zijn. Zo kan een organisatie ook biased zijn. Het leger wordt als een mannelijke biased organisatie gezien op basis van traditionele waarde over mannelijkheid. Mannen worden in onze Westerse cultuur geassocieerd met agressie, geweld, stoerheid, koelbloedigheid en rationaliteit. Zaken die volgens de traditionele opvattingen goed bij oorlogsvoering passen.
Dat zaken veranderen kun je zien als een leger meer voor verdediging of vredesmissies wordt ingezet. Communicatie, traditioneel een vrouwentalent, wordt dan van groter belang geacht en er stromen dus vrouwen in. Maar geldt dit voor iedere vrouw, iedere man, en hoe zit het met anderen? Bewust zijn van verschillen mag, maar het individu centraal zetten zou de basis dienen te zijn. Een betere term voor gender neutraal is dan: gender bewust(zijn).
